Cele kary ograniczenia wolności skupiają się na sprawieniu, by skazany chciał przestrzegać w przyszłości prawa. Z tego powodu kara musi być rozłożona w czasie, czym różni się na przykład od grzywny. O tym, ile trwa kara ograniczenia wolności, decydują przepisy ogólne kodeksu, w którym ją uregulowano. Niektóre instytucje prawne umożliwiają wydłużanie lub skracanie kary. W dzisiejszym artykule przedstawimy, jak wygląda ta kwestia.
Ile trwa kara ograniczenia wolności wymierzona za przestępstwo
Kodeks karny kwestię czasu trwania ograniczenia wolności reguluje w art. 34. Zgodnie z jego § 1, co do zasady kara trwa najkrócej miesiąc, a najdłużej 2 lata. W przypadku czynu chuligańskiego minimalny wymiar kary wynosi 1,5 miesiąca. To jedyny przypadek, gdy kara wymierzana jest w niepełnych miesiącach.
Dodatkowo, w myśl art. 57b KK, jeśli sąd skaże sprawcę za czyn ciągły, minimalna kara wynosi 2 miesiące. Wyrok w trybie art. 37a KK może zawierać karę ograniczenia wolności, która wynosi minimum 3 miesiące.
Przepisy nie przewidują podwyższenia górnej granicy 2 lat. Nie dzieje się tak ani w przypadku nadzwyczajnego obostrzenia kary, ani przy karze łącznej. Podobnie rzecz wygląda przy karze sekwencyjnej przewidzianej przez art. 37b KK.
Ograniczenie wolności za wykroczenia
Kodeks wykroczeń także wśród swoich sankcji przewiduje karę ograniczenia wolności. W przeciwieństwie do poprzedniej regulacji, w przypadku wykroczeń kara trwa równy miesiąc. Wynika to wprost z art. 20 § 1 KW.
W związku z taką redakcją przepisu, sąd nie może orzec kary w innym wymiarze. Jeśli to zrobi (co zdarza się np. przy realnym zbiegu wykroczeń), rażąco narusza prawo materialne.
Ile trwa kara ograniczenia wolności uregulowana w KKS
Kwestia dotycząca ograniczenia wolności została uregulowana w art. 26 KKS. Kodeks ten nie zawiera jednak wyłącznie autonomicznych przepisów. Zgodnie z art. 26 § 4 KKS do wymiaru kary ograniczenia wolności stosuje się odpowiednio art. 34 KK. Innymi słowy, w przypadku przestępstw skarbowych karę także można wymierzyć wyłącznie w przedziale 1 miesiąc – 2 lata.
Nowelizacja KK
14 marca 2023 r. wejdą w życie nowe przepisy dotyczące minimalnego wymiaru kary. W myśl nowego art. 34 § 1aa KK, jeśli przestępstwo będzie zagrożone jednocześnie ograniczeniem i pozbawienie wolności, minimalny wymiar ograniczenia wynosi:
- 2 miesiące – gdy górna granica pozbawienia wolności to rok;
- 3 miesiące – gdy górna granica pozbawienia wolności do 2 lata;
- 4 miesiące – gdy górna granica pozbawienia przekracza 2 lata.
Skrócenie kary ograniczenia wolności
Osoba skazana może skorzystać z art. 83 KK i zawnioskować o skrócenie kary ograniczenia wolności. Podstawą takiego skrócenia jest np. zły stan zdrowia skazanego. Warunkiem jest jednak odbycie co najmniej połowy kary i przestrzeganie porządku prawnego oraz wykonanie orzeczonych obowiązków.
Jestem adwokatem od spraw karnych z Piły, Chodzieży, Trzcianki, Wałcza i okolic. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o prawie karnym, zachęcam do sięgnięcia po moje publikacje – przystępne opracowania kodeksów, które ułatwiają szybką i skuteczną naukę – Skrypt z Kodeksu karnego oraz Skrypt z Kodeksu postępowania karnego. Jeśli masz sprawę, w której potrzebujesz obrońcy z Piły lub pełnomocnika, zapraszam do zakładki kontakt.