Istnieje wiele czynów zabronionych, których w powszechnej świadomości nie traktujemy jak wykroczenia. O ile znęcanie się nad psem czy trzymanie go na krótkim łańcuchu raczej utrwaliły się w społecznym odczuciu jako czyny zakazane przez ustawę, szczucie psem nie zyskało jeszcze takiego charakteru. Tymczasem to wykroczenie uregulowane w art. 108 k.w.
Na czym polega szczucie psem
Przepisy nie posługują się legalną definicją „szczucia”, w związku z tym należy interpretować je zgodnie ze znaczeniem przyjętym w języku powszechnym. Zgodnie z Wielkim słownikiem języka polskiego, szczucie to zachęcanie zwierzęcia, by atakowało inne zwierzę lub człowieka. Doktryna wskazuje dodatkowo, że szczucie może polegać także na prowokowaniu zwierzęcia do gonienia człowieka.
Szczucia można dokonać w dowolnej formie i może polegać na:
- wydawaniu psu komend głosowych;
- wydawaniu psu komend za pomocą dźwięków;
- wykorzystaniu gestów.
Kto jest chroniony przepisem
Treść art. 108 k.w. wskazuje jednoznacznie, że swoim zakresem obejmuje jedynie szczucie człowieka. Nie mają przy tym znaczenia jakiekolwiek cechy człowieka, takie jak wiek, płeć, tężyzna fizyczna czy stopień niepełnosprawności. Elementy te mogą być natomiast wzięte pod uwagę przy ocenie stopnia zawinienia, ponieważ szczucie psem może wywoływać większy strach u osób starszych, dzieci lub niepełnosprawnych.
Zakresem penalizacji nie objęto szczucia wobec zwierząt, budynków lub urządzeń. Z art. 108 k.w. nie będzie więc odpowiadał sprawca, który szczuje jednego psa przeciwko drugiemu.
Pies
Jedynie pies w rozumieniu opisywanego przepisu może być wykorzystany do szczucia. Zakresem art. 108 k.w. nie objęto jakichkolwiek innych zwierząt, niezależnie od stopnia ich udomowienia czy budowy ciała.
Przepis nie wprowadzają rozróżnienia na psy niebezpieczne i bezpieczne, pies nie musi być także agresywny lub należeć do konkretnej rasy.
Szczucie psem – skutek
Szczucie psem jest wykroczeniem formalnym, w związku z czym odpowiedzialność za jego popełnienie nie zależy od jakiegokolwiek skutku. W szczególności nie ma znaczenia, czy pies na skutek szczucia zaatakuje człowieka czy ucieknie, wpływu na karalność nie ma także przestraszenie się psa przez człowieka albo jakakolwiek inna reakcja emocjonalna na działania sprawcy.
Forma popełnienia wykroczenia szczucia psem
Komentatorzy prawniczy są raczej zgodni, że wykroczenie z art. 108 k.w. można popełnić wyłącznie poprzez działanie. Trudno sobie bowiem wyobrazić sytuację, w który do szczucia doszłoby na skutek zaniechania. Zaniedbania w opiece nad zwierzęciem mogą natomiast stanowić podstawę do pociągnięcia właściciela do odpowiedzialności na innej podstawie.
Z uwagi na to, że szczucie musi mieć określony cel i musi cechować się konkretnym nastawieniem sprawcy wykroczenia, można popełnić je wyłącznie umyślnie i to wyłącznie w zamiarze bezpośrednim.
Co w sytuacji, gdy pies zaatakuje
Może się zdarzyć, że na skutek szczucia pies zaatakuje jednak człowieka. W takiej sytuacji kwalifikacja prawna zdarzenia będzie zależała od skutków, jakie taki atak wywołał. Jeśli człowiek zostanie zraniony, w grę może chodzić zbieg wykroczenia z art. 156 lub art. 157 k.k. W przypadku dużego i agresywnego psa możemy mówić o narażeniu na niebezpieczeństwo z art. 160 k.k. Jeśli natomiast pies zniszczy cudzą rzecz, to sprawca w zależności od rozmiarów szkody będzie dodatkowo odpowiadał z art. 124 k.w. lub art. 288 k.k.
Jaka kara grozi za szczucie psem
Za popełnienie wykroczenia z art. 108 k.w. grozi kara nagany, grzywna lub ograniczenie wolności do 1 miesiąca.
Jestem adwokatem od spraw wykroczeń z Piły, Chodzieży, Trzcianki, Wałcza i okolic. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o prawie wykroczeń, zachęcam do sięgnięcia po moje publikacje – przystępne opracowania kodeksów, które ułatwiają szybką i skuteczną naukę – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeks wykroczeń. Jeśli masz sprawę, w której potrzebujesz pełnomocnika, zapraszam do zakładki kontakt.