Przejdź do treści
Strona główna » Zbieg wykroczenia i przestępstwa

Zbieg wykroczenia i przestępstwa

Zbieg wykroczenia i przestępstwa

Kwestie dotyczące zbiegu czynów zabronionych należą do jednych z trudniejszych zagadnień w szeroko rozumianym prawie karnym. Polskie przepisy oraz doktryna przewidują szereg różnych zbiegów o odmiennych skutkach dla odpowiedzialności oskarżonego. Dziś omówimy zbieg wykroczenia i przestępstwa, czyli tzw. zbieg idealny opisany w art. 10 k.w.

Zbieg wykroczenia i przestępstwa – warunki

Zgodnie z art. 10 § 1 k.w. jeżeli wykroczenie wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa, orzeka się karę i za przestępstwo, i za wykroczenie. Wynika z tego, że zbiegiem objęte są tylko sytuacje, w których jeden czyn stanowi jednocześnie zarówno wykroczenie, jak i przestępstwo. Oczywiście po zastosowaniu innych reguł redukujących odpowiedzialność do jednego czynu. Często zdarza się tak w przypadku kierowania samochodem pod wpływem alkoholu, gdy jednocześnie kierujący swoim zachowaniem stwarza zagrożenie na drodze.

Zaliczenie kar i środków przy zbiegu

W myśl przywołanego przepisu, jeżeli orzeczono za przestępstwo i za wykroczenie karę lub środek karny tego samego rodzaju (np. ograniczenie wolności), wykonuje się surowszą karę lub środek karny.

W razie uprzedniego wykonania łagodniejszej kary lub środka karnego zalicza się je na poczet surowszych. Przy zaliczaniu kar przyjmuje się, że:

  • 1 dzień aresztu = 1 dzień pozbawienia wolności;
  • 1 dzień aresztu = 2 dni ograniczenia wolności;
  • 1 dzień aresztu = grzywna w kwocie od 20 do 150 zł.

Zaliczeniu nie podlegają środki karne w postaci:

  • nawiązki, jeżeli za wykroczenie i za przestępstwo orzeczono je na rzecz różnych podmiotów;
  • obowiązku naprawienia szkody, jeżeli za wykroczenie i za przestępstwo orzeczono je w związku z różnym rodzajem szkód.

Negatywna przesłanka procesowa

Warto także pamiętać o art. 61 § 1 ust. 1 k.p.w., zgodnie z którym można odmówić wszczęcia postępowania, a wszczęte umorzyć, także wtedy, jeżeli w sprawie o ten sam czyn, jako mający jednocześnie znamiona przestępstwa i wykroczenia, postępowanie karne zostało już prawomocnie zakończone orzeczeniem skazującym lub toczy się postępowanie karne z oskarżenia publicznego.

Warto jednak zauważyć, że powyższa decyzja, mająca formę postanowienia, jest fakultatywna, co oznacza, że od uznania organu prowadzącego postępowanie zależy, jak się ono zakończy.

Zbieg wykroczenia i przestępstwa a brak możliwości wystawienia mandatu

W myśl art. 96 § 2 k.p.w. w drodze mandatu karnego nie nakłada się grzywny za wykroczenia, za które należałoby orzec środek karny, a także w wypadku określonym w art. 10 § 1 k.w. Oznacza to, że nawet jeśli zaszły przesłanki do wystawienia mandatu, uprawniony organ nie może tego zrobić.

Wątpliwości konstytucyjne

Prawnicy dość powszechnie wskazują, że obecna treść art. 10 k.w. wprowadza odpowiedzialność za ten sam czyn w dwóch odrębnych postępowaniach – karnym oraz wykroczeniowym. Stanowi to zatem naruszenie konstytucyjnej zasady ne bis in idem, zgodnie z którą nikt nie powinien być karany dwa razy za to samo. Dodatkowo wskazuje się, że prowadzenie dwóch równoległych postępowań może mieć negatywny wpływ na prowadzenie obrony w każdym z tych postępowań, np. z uwagi na użycie danego argumentu w sprawie o przestępstwo i jego obalenie, a następnie próbę wykorzystania tego samego argumentu w sprawie wykroczeniowej.

Jestem adwokatem od spraw wykroczeń z Piły, Chodzieży, Trzcianki, Wałcza i okolic. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o prawie wykroczeń, zachęcam do sięgnięcia po moje publikacje – przystępne opracowania kodeksów, które ułatwiają szybką i skuteczną naukę – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeks wykroczeń. Jeśli masz sprawę, w której potrzebujesz pełnomocnika, zapraszam do zakładki kontakt.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *