Od pewnego czasu można zauważyć wzmożone zainteresowanie ochroną zwierząt na tle prawnym. Coraz więcej pojawia się artykułów, opracowań i materiałów szkoleniowych, rośnie też świadomość społeczna w tym względzie. Z tego powodu przedstawię dziś jeden z popularniejszych tematów związanych z posiadaniem zwierząt domowych, czyli wykroczenie polegające na trzymaniu psa na łańcuchu.
Obowiązki właściciela
Obowiązki właściciela psa zostały uregulowane przede wszystkim w art. 9 ustawy o ochronie zwierząt. Zgodnie z jej ust. 1 właściciel psa ma obowiązek zapewnić mu:
- pomieszczenie chroniące przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała;
- odpowiednią karmę;
- stały dostęp do wody.
W zakresie zakazów natomiast art. 9 ust. 2 ustawy stwierdza, że zabronione jest:
- trzymanie psa na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u niego uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu
- trzymanie psa na łańcuchu krótszy niż 3 metry.
Pies na łańcuchu – karalność
Zgodnie z art. 37 ust. ustawy, kto narusza nakazy lub zakazy określone w art. 9 podlega karze aresztu lub grzywny.
W interesującym nas zakresie za wykroczenie należy uznać następujące sytuacje:
- trzymanie psa na łańcuchu w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby;
- trzymanie psa na łańcuchu w sposób powodujący uszkodzenie ciała;
- trzymanie psa na łańcuchu w sposób powodujący cierpienie;
- trzymania psa na łańcuchu w sposób niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu;
- trzymanie psa na łańcuchu krótszym niż 3 metry.
Pewne wątpliwości budzi stwierdzenie „oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu” – spójnik „oraz” jest bowiem wieloznaczny na gruncie prawotwórczym i budzi różne kontrowersje. Można go interpretować jako odnoszący się do wszystkich elementów poprzedzającego go wyliczenia albo tylko do elementu ostatniego.
Ja jednak proponuję podział rodzajów wykroczeń zgodnie z wyliczeniem przedstawionym powyżej. Niezasadne byłoby stwierdzenie, że trzymaniu psa na łańcuchu w sposób powodujący uszkodzenie ciała będzie karalne tylko wtedy, gdy jednocześnie sposób ten nie będzie zapewniać odpowiedniego ruchu zwierzęciu.
Różne formy wykroczenia
Zgodnie z art. 37 ust. 2 ustawy karalne są także usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do wykroczenia opisanego wyżej.
Zgodnie z art. 11 § 1 k.w. odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Przykładowo, ktoś przypina psa do łańcucha i wyjeżdża na wakacje, ale przed upływem 12 godzin przypadkowy przechodzień uwalnia zwierzę.
W myśl art. 12 k.w. odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego. Może tu np. chodzić o namawianie kolegi do zakupu i wykorzystania łańcucha z kolczatką, który rani zwierzę.
Wreszcie zgodnie z art. 13 k.w. odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie. Trzymając się powyższego przykładu pomocnikiem będzie osoba, która dostarcza właścicielowi psa niebezpieczny łańcuch.
Pies na łańcuchu – przepadek
W przypadku wydania przez sąd wyroku skazującego za wykroczenie, fakultatywnie sąd może także orzec:
- przepadek narzędzi lub przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia oraz przedmiotów z niego pochodzących (np. łańcucha);
- przepadek psa, który był trzymany na łańcuchu.
Powyższe orzeczenia nie mają charakteru obowiązkowego, w związku z czym sąd zawsze powinien dokładnie rozważyć wszystkie okoliczności sprawy, decydując się na jedno z powyższych rozstrzygnięć.
Nawiązka
Oprócz przepadku, sąd może także, skazując sprawcę za wykroczenie, orzec nawiązkę na cel związany z ochroną zwierząt. Orzeczenie to ma charakter fakultatywny, sama nawiązka natomiast może wynieść do 1000 zł. Najczęściej wymierzenie nawiązki polega na stwierdzeniu, że skazany musi wpłacić jej wysokość na rzecz konkretnej fundacji lub stowarzyszenia. Pies na łańcuchu może zatem sporo swojego właściciela kosztować.
Jestem adwokatem od spraw wykroczeń z Piły, Chodzieży, Trzcianki, Wałcza i okolic. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o prawie wykroczeń, zachęcam do sięgnięcia po moje publikacje – przystępne opracowania kodeksów, które ułatwiają szybką i skuteczną naukę – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeks wykroczeń. Jeśli masz sprawę, w której potrzebujesz pełnomocnika, zapraszam do zakładki kontakt.